هر حیوان خانگی‌ای که خریدید حتما همون اول ببرید دامپزشک (برای خرگوش جوندگان کوچک یعنی دکتر متخصص اگزوتیک) و بگید تازه خریدید و از لحاظ بیماری پوستی (قارچ مثل کچلی و …) و انگلی و گوارشی یه چکاب بکنه و راهنمایی لازم در مورد نگهداریشو بهتون بده، چون انگل مثل گالو کرم روده و… و بعضی بیماری‌های پوستی مسرین و راحت معلوم نمیشن.
بعد ازون در خونه در محلی نیمه آفتاب‌گیر ۱ ماه قرنطینه باشه و از دستکش استفاده کنین تا درصورت بروز مشکل جبرانش سخت نشه، اگر بعد یک ماه هم مشکل نداشت دیگه راحتین.
خرگوش با تغذیه صحیح، هرگز فرش، مبل، پارچه و گچ و وسایل را نمی‌جود ولی از سر بازیگوشی هر نوع سیم برق و پلاستیک می‌جود که خیلی خطرناکه و باید ازش دور کنین.
قفس خرگوش کوچک نباشه و هر روز ظرف آب و غذا و دسشوییش رو بشورین، زیرش هرگز و اصلاااااااااا خرده چوب یا بخصوص براده چوب نریزین (فرو میره توی پوست بدنشون دردناکه و مریضیای مختلف مثل قارچ میگیرن)، علف خشک یا کاه بدون گندم یا مقوای رشته رشته بریزین و یه پارچه چهارلا هم براشون بذارین و یه گوشه تاریک مثل جعبه بدون نایلون توش برن که دیده نشن براشون بذارین، علف‌های زیرش رو هرروز یه بار عوض کنین و پارچه روهر روز با آب داغ و شوینده اقلا کم‌بو بشورین.
اگر در مدفوعش کرم دیدید حتما دامپزشک ببرید و داروی ضد انگل خوراکی (که دو نوبت احتمالا تجویز بشه) به دکتر بگید بده، خودتون ندین چون اشتباه کنید میمیره و (البته گاهی دیده نمیشه و انگل مسری به آدمه) و سریع درمان میشه.
خرگوش‌ها دستگاه گوارش خیلی حساسی دارن، همیشه حواستون به غذا و آبشون باشه، توی آبشون حتما کمی نمک بریزید تا نیازشون تامین بشه. غذاهای غیرمجاز تره، پیاز، سیر، برگ گوجه، غلات و گندم، سیب‌زمینی بخصوص سبزش، نان، کیک و بیسکویت، چیبس، ماکارونی، آلو یا آلوچه، غذای غیر استریل و فله‌ای و بعضی بسته‌های یونجه فشرده (چون حاوی علف‌هایی مثل گیاهان خانواده گندم یا تیغ‌دار و حتی پشکل‌اند چون معمولاً آشغال غذای حیوانات دیگرند) و حتما روی بسته پلت رو بخونین، قند و شکلات و مثل آن هم برای خرگوشا سم محسوب میشه.
دلیل سفتی شکم خرگوش چیست؟
احتمالا گلوله مو یا انگل هست. زیر دنده یا توی رودشون یه تیکه سفت احساس میشه یا گلوله‌های سفت و نفخ دارن یعنی شکمشون باد داره و این دردناکه براشون و لاغر میشن.
علائم وجود گلوله مو: نفخ شکم، کم آب خوردن، لیس زدن ادرار، سفت شدن معده، گلوله مو اول کوچک هست بعد تمام معده رو اشغال میکنه و یا در روده شکل می‌گیره، بد شکل یا مرطوب شدن و یا کم شدن پشکل یا حتی پشکل نکردن (خرگوش‌ها حدود ۳۰۰ تا پشکل در روز دسشویی میکنن) علائم وجود گلوله در روده هست. درد در شکم، راحت ننشستن، رفته‌رفته کم غذا میشن، وزن کم میکنن (در ماه ۱۰۰گرم وزناضافه میکنن).
درمان گلوله مویی: با دیدن اولین نشانه‌ها اگه خیلی بزرگ نشده باشه هر روز ۲قطره روغن زیتون با سرنگ مالش شکم، دواندن و بازی دادن زیاد، با خوراکی مورد علاقه مثل سیب، گشنیز، جعفری، شوید، نعناع، یونجه تر، شنگه، جو دوسر، شاخه سیب و بید، همچنین پلت‌هایی که حتماً حاوی فیبر باشه و یکسری نمک و ویتامین هم هست که همیشه بدید بخورن (به تاریخ مصرف خوراک تجاری حتماً دقت کنین).
حتماً موهاشونو با شونه مخصوص شونه بزنین در جلوگیری از تشکیل گلوله مویی خیلی موثره (مگه اینکه قارچ داشته باشن اونوقت به دکتر بگید تا داروی خوراکی بدن) دادن آب با کمی نمک حل شده در آن، حتی با سرنگ بدون سوزن، تهیه جای خنک، چون حالت مسمومیت غذایی دارن و تب میکنن، حتی شده با یه پارچه نم خنکشون کنین. حداقل ۱ هفته درمانشون طول میکشه ولی کاملاً خوب میشن.
دلایل دیگه سفتی و تورم شکم؛ کرم روده، بیماری داخلی یا جویدن شیئ غیرقابل هضم یا سم هست، لطفا همیشه غذای استریل بدید بهشون. دکتر بردن ضروریه چون درمان نشن میمیرن؛ آنوقت می‌گید چند تومن ارزش عذادار شدن و یک عمر پشیمانی نداشت. آب از دهن حیوان نباید جاری بشه ممکنه مشکل رشد پنهان دندان یا انگل باشه. رشد پنهان دندان گاهی عفونت گوش، عفونت، آبریزش بینی و چشم حتی یک طرفه، عطسه و آبریزش دهان، سوء تغذیه و بعد مستعد انواع بیماری مثلا اسهال… میشه. حتما به خرگوشا چوب بدید بجون، مهم: هرگز هرگز هرگز کاج، دانه کاج، برگ کاج و سرو بهشون ندید سمغش کشنده است.
انگل گاهی در پشکلشون دیده میشه. درمانش حتماض داروی ۲ دوره‌ای خوراکی هست که توسط دامپزشک تجویز بشه، این دارو سم خطرناکیه اشتباه کنین بی‌حال میشه بعد میمیره یا آسیب کبد می‌بینه، پس خودسرانه مصرف نشه.
باید جاشون ظرف غذا و آبشون هر روز استریل بشه، بهتره در طول درمان نذارین آزاد بگردن و کف قفسشون توری باشه تا پشکل‌هاشون زیر پاشون نمونه. غذاشو رو زمین نریزید برای اینکه تخم انگل‌ها ریزن و بعضی حتی از پوست وارد بدن میشن پشکل‌هاشون رو تندتند با دستکش جمع کنین تا به شما سرایت نکنه (که احتمالاً قبل متوجه شدن سرایت کرده و با توجه به نوع انگل همه خانواده شما یا کسایی که باهاش یا با شما در ارتباط نزدیکن هم باید درمان بشن چون انگل سرایتش سریعه و احتمالاً تو خونه همه گرفتن یا می‌گیرند. درمانش آسونه و اگه خرگوش توی خونه دویده و جاروبرقی زدید همه‌چیز باید ضدعفونی بشه تا تو محیط نمونه و دوباره نگیرید و خرگوش هم نگیره).
البته حتما حیوون رو دکتر ببرید چون گاهی دلایل پنهانی هست که متخص دلسوز با سواد می‌فهمه. درضمن خرگوش وقتایی که خوشحاله بعد از بازی، آب و غذا یهو خودشو یه طرفه پرت میکنه گاهی یه غلط کوچیک به پشتم میزنه که یعنی شاد و خوشحاله. البته هیچ‌وقت گول بازی و جست و خیز خرگوشو نخورین چون حیوانات مرضیشونو قایم میکنن و ساکت هستن فقط کم‌تحرک میشن یا آروم حرکت میکنن یا از نوازش و بازی زود خسته میشن. پس اخلاقشونو دقیق بدونید و از نزدیک هرروز جاشونو و بدنشونو چکشون کنید. اینها احتیاط و احساس مسئولیته و نشانه علاقه شما به همردم خونگیتونه. دوستشون باشیم نه صاحبشون!
غذاهای مجاز و مفید؛ اول یونجه خشک تازه و یونجه تر و گلدار، علف تیموتی، چمن، جوی دوسر خشک و تر، گشنیز، جعفری، شاخه و برگ سیب و درخت بید، و هفته ۱ یا ۲بار چند تکه برگ و ساقه کرفس، کلم بروکلی، نعنا، شنگه، هندوانه و کمی تخمه خام و تخمه خربزه، ۱عدد تمشک، چند تکه هویج و سیب هستن. استفاده از بعضی پلت‌های آماده مناسب تاریخ مصرف‌دار حاوی فیبر (روشو بخونین)براشون مفیده، همچنین توپ‌هایی از علف خشک یا ساقه یونجه یا شاخه سیب و بید بسازید تا بازی کنن و بخورن.
حتما هر هفته ۲قطره روغن زیتون بهشون بدید و موهاشونو شونه بزنید، حتما علوفه‌ای رو که خودتون آوردین بشورید و استریل کنید بعد خشک کنید یا تر بدید چون خیلی مریضیا و انگل‌های حیوونای دیگه رو خیلی سریع از همین علوفه‌ها میگیرن، حیوونا خیلی حساسن ولی آدم‌ها نه، پس با انسان مقایسه نکنید.
حتما موهای زیر دم و اطراف مقعد حیوان را بچینید بخصوص موهای بلند رو و هفته‌ای ۱بار دور دم، پشت دم، دور مقعد و بین پاهای عقب و زیر پاهای عقب رو با دستمال تمیز مرطوب صابونی بشورید و با پارچه تمیز حتماً حتماً کاااااملا خشک کنید. هررررگز خرگوشا رو حمام نکنین چون اغلب سرما میخورن و میمیرن.
دور قفسشون از سمت بیرون پشه‌بند نصب کنین، چون اگه بخورنش مشکل روده پیش میاد، اگه توی بالکن نگهش میدارین باید طوری مرغی بزنین تا از بالکن نیوفتن یا کلاغ و گربه حمله نکنه بهشون. هر روز بالکن رو با آب و صابون بشورین و هفته‌ای ۱بار با محلول ۱/۴ وایتکس اقلا قفس و وسایل و بالکن رو ضدعفونی کنین مریض نشه و نشین.
خرگوش طاقت گرمای بالای ۳۰و سرمای زیر ۴درجه رو نداره، باد زیاد، نور زیاد، اتاق یا آفتاب زیاد براش خیلی آزااااردهنده هست! پس مراقبش باشین! برای گرفتن ناخن‌ها دقت کنید که نباید از بیخ چیده بشن و باید هر ماه کوتاه بشه. تمام بدن، گوش و مدفوع خرگوش هر روز چک شود، ماساژ شکم داده شود که اگر احساس درد یا نفخ داشت معلوم میشه.
خرگوش‌ها عادت ماهانه نمیشن هرگونه دفع خون از هر کجای بدن خیلی خطرناکه و میتونه دلیل ویروس یا بیماری داخلی یا مشکل پنهان دندان و… باشه پس سریع دامپزشک ببرید.
اسهال خرگوش دلایل مختلفی داره: اگر اسهال شد ¼ ید و کینول بدید و بعد ۱۵ دقیقه ¼ آزیترومایسین ۵۰۰ هر ۴ساعت بدهید و آب و کمی نمک با سرنگ بدهید، آب سیب و سیب رنده شده و غذای تر بدید و ۳قطره روغن زیتون با سرنگ و در اسرع وقت اونو به دکتر با تخصص جوندگان کوچک ببرید چون زود املاح ویتامین و آب از دست میدن و میمیرن و باید علت معلوم بشه که مشکل از گلوله مو هست، انگل، میکروب یا ویروس و…. سوء تغذیه که خودش میتونه از دلایل گلوله مو، انگل و یکسری ویروس یا باکتری مثل سالمونلا و مسمومیت با سموم کشاورزی و… باشه حتما دکتر ببرید، چون اسهال، آب و املاح بدنشون رو زود ازبین میبره. اگه سوء تغذیه هم داشته باشه که ویتامین و سرم و آزیترومایسین و داروهای دیگه‌ای رو دکتر تجویز میکنه.
مهره‌های فقرات خرگوش خیلی حساسه، اگر تو قفس بمونه آفتابم نبینه استخوان و عضلاتش خیلی ضعیف میشه در اثر ضربه یا پیچش بد سریع آسیب استخوانی یا نخاعی می‌بینه که سریع باید دکتر ببرید.
قار و قور شکم خرگوش یعنی نفخ که علامت خطره، خرگوش مدفوع نکنه، نفخ کنه، خون دفع کنه از هر جاش یعنی مریضه، گلوله مو و انگل و… خطرناکه. هرگونه تغییر جسمی حتی یک قرمزی یا جوش یا شوره ممکنه علامت خطر باشه حتما به دامپزشک مسئولیت‌پذیر نشون بدید بهتره دکتر اگزاتیک یعنی متخصص جوندگان کوچک باشه.
عطسه و سرفه خرگوش میتونه دلایل مختلف مثل عفونت گوش و دندان، ذات‌الریه، انگل کپلک و حتی حساسیت و…. باشه شوخی نگیرین باید معاینه بشه، نگین که بامزه‌اس!! خرگوش بی‌دلیل بداخلاق نمیشه یا ترسیده یا فکر میکنه داره قلمروشو ازدست میده یا می‌خواد از کسی که جفت فرضش کرده دفاع کنه. اگه خرگوش مثلا نشسته یا خوابه و یهو الکی ترسید و بی‌دلیل پاشو بکوبه و فرار کنه یعنی عفونت یا مریضی بدجور داره سریع دامپزشک ببرین مال من اینطور شد، بعد از معاینه، عفونت در اثر گلوله مو تشخیص دادن و درمان شد. هرگونه تغییر رفتار ظاهری و تغییرات جسمی یا عادت غذایی عجیب (جویدن فرش، لیسیدن ادرار، خوردن مقوا به جای غذا و ..)همه علامت بیماری یا سوء تغذیه هستن، حتما چکاب ببرید.
اگه رفتار خرگوشتونو بشناسید با عوض شدن و کم‌تحرک شدنش و یا کم آب و غذا خوردنش یا اینکه بی‌دلیل بترسه یا هر تغییر کوچک دیگه‌ای دیدین، دکتر ببرید، احتمالا مریض شده، گول بازی و جست خیزشونو نخورین.
هرگونه جوش بی‌رنگ، سر سبز، قرمز یا شوره خطرناکه و باید دکتر ببرید بیماری پوستی گال، عفونت، قارچ و… میتونه داشته باشه و خطرناکه. هرگونه عطسه، سرفه و آبریش بینی هم باید توسط دکتر معاینه بشود چون ممکن است به علت انگل، کپلک، ذات‌الریه، عفونت گوش یا دندان و حساسیت و… باشه.
به خاطر داشته باشید شما وقتی بیماری را می‌بینین که حیوان مدتیه که گرفتاره چون‌که حیوونا بیماریشون رو مخفی میکنن، پس حتما حال حیوون بدتر از چیزیه که نشان میده.
خرگوش سرو صدا نداره مگر وقتی با کسی یا خرگوشی دعوا کنه با صدای خرخر روی پا بلند میشه، پنجه میکشه و لگد میزنه و معمولاً بعد ۴ تا ۶ ماهگی (بسته به نژاد) و وقتی حیوان بمیره جیغ نازکی میکشه.
برای دوست شدن با خرگوشا عجله نکنین اجازه بدین مخفی بشه، با خوراکی مورد علاقش باهاش بازی کنین و نوازشش کنین. بازی فکری رو خیلی دوست دارن. وقتی بهش دست میزنین جلوی چشمشو نگیرین و هرگز سرش داد نزنین (حتی اگر گازتون گرفت) فقط ترکش کنین چون اگر ازتون بترسه دیگه خیلی سخت اعتماد میکنه.
حوصله داشته باشین، چون اونا بی‌دفاعن و فوق‌العاده ترسو. خرگوش جانداره یعنی قلب و مغز داره! اجتماعی و بسیار احساساتی و باهوشه، اسباب‌بازی کودک ناآگاه انسان نیست، قلبی اندازه بند انگشت داره ولی عشق به کسی که همدم او شده رو کاملاً درک میکنه و با تنها داراییش یعنی زبان کوچکش آن را به انسان و خانواده‌اش با لیسیدن عرضه میکنه. پس مسئول باشیم، عاشق باشیم، بی‌رحمانه شکارش نکنیم و فرزندانش رو در شیرخوارگی ازش جدا نکنیم و خانواده، فرزندانش و طبیعت را «یتیم» نکنیم.